Bağışıklılık İçin En Güçlü Silah: Beslenme
Makale İçeriği
Kış aylarının gelmesiyle beraber salgın hastalıklar kendinin göstermeye başladı. Sıkça duymaya başladığım “çok hastayım, kendimi hiç iyi hissetmiyorum, hastalıktan bir türlü kurtulamadım” sözleri arasında hasta olmamam beni çok mutlu ediyor. Terzi kendi söküğünü dikemez derler ama ben söküklerimi çok iyi dikiyorum. Kendime çok iyi bakıyorum. Aslında bunu yediklerimle immün sistemimi koruyarak yapıyorum. Bugün bu sırlarımı sizinle paylaşmak istiyorum. Hastalıklardan korunmak için bağışıklılık için güçlü silahaımız beslenme ile nasıl güçlendiririz?
Bağışıklık Sistemi Nedir?
Bağışıklık sistemi, vücudun zararlı bakteri, virüs, mantar ve diğer yabancı maddelere karşı savunma mekanizmasıdır. Bağışıklık sistemi, enfeksiyonlara karşı koruma sağlamakla kalmaz, aynı zamanda kanser ve otoimmün hastalıklar gibi diğer hastalıkların oluşumuna karşı da korur.
Bağışıklık sistemi, doğuştan gelen (innate) ve edinilmiş (adaptive) olmak üzere iki ana bileşene sahiptir. Doğuştan gelen bağışıklık sistemi, doğumdan itibaren vücudumuzda var olan savunma mekanizmalarıdır. Bu savunma mekanizmaları, hücrelerin yabancı maddelere saldırmalarını ve zararlı maddeleri yok etmelerini içerir. Edinilmiş bağışıklık sistemi, yaşam boyu kazanılan ve önceden karşılaşılan yabancı maddelere karşı spesifik tepkiler gösteren savunma mekanizmalarıdır. Bu savunma mekanizmaları, antikorlar ve hücresel bağışıklık hücreleri gibi savunma hücrelerinin üretimini içerir.
Bağışıklık sistemi, birçok faktöre bağlıdır, bunlar arasında yaş, genetik faktörler, beslenme, yaşam tarzı ve çevresel faktörler bulunur. Sağlıklı bir bağışıklık sistemi, vücudun enfeksiyonlara ve diğer hastalıklara karşı korunmasına yardımcı olur.
Enfeksiyonlara karşı savaşmayı sağlayan hücreler, dokular ve moleküllerin toplamına immün sistem (Bağışıklık Sistemi) adı verilir. Besin alımı doğumdan ölüme kadar insan vücudunun gelişimi, hastalıklara yol açması ve hastalıkların tedavisinde önemli rol oynayan fizyolojik bir durumdur.
Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Besinler
En başlara gidecek olursak anne sütü bebekler için ilk aşıdır. Bağışıklılık için çok kıymetlidir.
Vitamin ve minerallerin immün sistemi güçlendirmedeki mekanizmaları farklılık göstermektedir. A, C, E vitaminleri ve Se, Zn, Cu özellikle antioksidan özelliktedir. Bu ögelerinin, serbest radikallere karşı tam ve etkili korumanın sağlanabilmesi için gereksinim duyulan miktarlarda alınması virüs kaynaklı enfeksiyonlar(grip gibi) başta olmak üzere birçok enfeksiyona karşı korumada önemli bir rol oynamaktadır.
A vitamini ile başlayalım. A vitamini vücuttaki bağışıklık yanıtı arttırabilme rolü nedeniyle anti-inflamasyon vitamini olarak da bilinmektedir. A vitamininin derinin iyileşme ve gelişme sürecinde önemli bir rolü olduğu bilinmektedir. Ve deri savunma hattının ilk kısmıdır. A vitamininden zengin kaynaklar; karaciğer, yumurta, zenginleştirilmiş süt ve tahıl ürünleri, havuç, tatlı patates, kabak ve benzeri sarı-turuncu sebzelerde, lahana, ıspanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerde de bulunmaktadır.
C vitamini vücut fonksiyonlarının korunmasında ve vücuttaki birçok işlevde rol oynan antioksidan bir vitamindir. C vitamini vücutta üretilmez bu sebeple besinler yoluyla alınmalıdır. C vitamini alan insanlarda, hastalık riskinin azaldığı bilinmektedir. Diyetle düşük C vitamini alımı olan kişilerde, C vitamini takviyesi ile zatürre riskinde önemli bir azalma olduğunu bildirilmiştir. C vitamininin gereksinim kadar alınmasının solunum yolları enfeksiyonlarından koruduğu bildirilmiştir. Kuşburnu, turunçgiller, kivi, çilek, kızılcık, ananas, taze yeşil ve kırmızı biber, kara lahana, maydanoz, karnabahar, ıspanak gibi meyve ve sebzeler zengin kaynaklarıdır.
B vitaminleri, savunma sistemi hücreleri için cephane gibidir. Eksikleri söz konusu olduğunda hücreler aktif rol alamazlar. Antinflamatuvar yetenekleri vardır.
E vitamini eksikliği insanlarda nadiren görülmektedir. Bazı solunum yolu enfeksiyonları ve alerjik hastalıkların gelişim riskini azaltmaktadır. D vitamini immün sistem hücrelerinin antimikrobiyal etkilerini arttırmaktadır. En iyi kaynağı Güneş ışınlarıdır.
Mikroplara karşı savaşan bağışıklılık elemanlarında çinko önemli bir yere sahiptir. Eksikliğinde alerjiler, enfeksiyonlar ve otoimmün hastalıklar ortaya çıkabilir. Çinko en fazla istiridye de bulunurken kümes hayvanları, kırmızı et, baklagiller, süt ve süt ürünleri, yumurta ve deniz ürünleri de çinkodan zengindir.
Selenyum, doğuştan gelen bağışıklık hücre fonksiyonları, immün cevabı düzenleyen hücrelerde çoğalma, virüs ve enfeksiyonlu hücreleri öldüren doğal katil hücrelerinin aktivitesi için gereklidir. Beslenme yoluyla alınan selenyum kaynakları Brezilya fındığı, yumurta, tavuk, hindi, balık ve deniz ürünleri, tahıllar ve kuruyemişlerdir.
Demir değerlerinin düşük olması da enfeksiyonlara açık hale gelmemize sebep olur. Enfeksiyon durumlarında demir değerleri düşmektedir. Yani karşılıklı bir ilişki söz konusudur.
Probiyotikler ve omega-3 hem antiinflamatuvar hem de antimikrobiyal bir etki gösterirler.
Zerdeçal enfeksiyonlarla savaşan ve antioksidan fitokimyasaldır. Antikanser ilaç olarak da çalışmalarda görmek mümkündür.
Vitamin ve mineral eksikliğinin yanında makrobesinler dediğimiz protein,yağ ve karbonhidratın yeterli düzeylerde alınması çok önemlidir. Savunma hücrelerimizde enzimleri oluşturan yapılar protein kaynaklıdır. Bazı vitaminlerin emilimi için yağ gereklidir. Ve savaşmak için en kıymetli enerji karbonhidratlardan sağlanmaktadır.
Şunu unutmamalıyız ki beslenmede denge çok önemlidir.İlacı ilaç yapan dozudur. Fazla içerseniz zehire dönüşür. Dengeli beslenme ve bir profesyonelden yardım alarak bilinçlenmek her zaman en doğru tercihtir. Hastalıkların şifa bulması ve her güne sağlıklı kavuşulması dileğiyle.
