Diyetin İnsanlar Üzerinde ki Psikolojik Etkisi
Makale İçeriği
Diyet yapmak insanların en çok uyguladığı veya denediği bir zayıflama yöntemlerinin başında gelmektedir. İnsanları diyet yapmaya iten psikolojik nedenler; fazla kilolar, vücutlarının istedikleri görüntüde olmaması, sağlıksal nedenler ve çevreninde etkisi olmuştur. Ancak diyet psikolojisi her insana olumlu veya her insana olumsuz bir etki sunmaz. Yani diyetin insanlar üzerinde ki psikolojik etkisi kişiden kişiye farklılık gösterir. Diyet psikolojisi insanlar üzerinde ki etkilerini anlamak için öncelikle insanların hangi durumlarda psikolojik olarak bu ruh halleriyle karşılaştığını bilmemiz gerekmektedir…
Kilolu veya obez olmak sağlığımızı çoğu açıdan birçok riske sokar. Obezler veya şişman insanlar kilo verdikçe hastalıklarından bazıları hafifler veya düzelir. Diyet yapmak insanı her zaman olumlu şekilde etkiler çünkü kimse kilolu bir görüntüden hoşlanmaz. İnsan kilo verdikçe diyet psikolojisi onu motive edecektir ve kendini daha canlı ve daha iyi hisseder.
Diyet Yaparak Hafifleyen Bazı Hastalıklar Şunlardır
- Kalp-damar hastalıkları
- Kanser
- Diyabet
- Hipertansiyon
- Horlama
- Hiperlipidemi
Diyet yapan kişilerin sinirlenmeye, daha fazla yemek yeme isteğine, psikoloji olarak yıkılmaya daha yakın ve hassas olduğu tespit edilmiştir.
Diyet Yaparken Hissedilen Psikolojik Durumlar
Obez ve şişman kişiler psikososyal olarak üst statüde olma beklentisindedir. Kilo verdikçe kişinin daha fazla değer göreceğine ve daha fazla sevileceğine dair içgüdüleri vardır. Bu yüzden sabırsız bir şekilde sürekli kilo vermeyi ve insanlar arasında daha fazla sevilmeyi beklemektedir. Bu sabırsız tavır yüzünden, kişi kısa süre içinde sonuç almayı beklemektedir. Fakat kısa süre içinde yaptığı diyet ile kilo veremezse ve güçlüklerle karşılaşırsa kendine olan güveni sarsılır ve hayal kırıklığına uğrayabilir.
Bazı diyet yapan şişmanlar ve obezler kendi istekleriyle değil çevre, aile baskısıyla diyet yapmaya başlamış olabilir. Bu şekilde diyete zorlanmış kişiler kendilerini kabul ettirmek için diyete başlarlar fakat kendilerini iyi hissetmezler. Bu yüzden bu kişilerde kızgınlık, üzüntüye hayal kırıklığı gibi duygular olabilir.
Kilolu insanların birçoğu daha önceki yıllarında bir diyet listesi ile diyet yaparak kilo vermeye çalışmış belki de vermiş fakat tekrar almış olabilir. Bu kişiler hayal kırıklığı içerisindedirler. Bu tarz insanları tekrar canlandırmak, mutlu etmek gerekir. Bunun için kişi daha önce çabaladığı için takdir edilmeli ve devam etmesi gerektiği yönde motive edici cümleler kurulmalıdır. Hastaların, kilo vermek isteyen kişilerin başarılı kilo kaybetmeleri için kendilerine yeterli zaman ayırmaları gerekir.
Bunun için konsantrasyonları, motivasyonları ve azimleri yüksek olmalıdır. Yüksek stresli olunan zamanlarda yapılan diyet çok fazla başarılı olunmadığı gözlemlenmiştir. Kişi kendini iyi hissetmelidir. Diyet yapan kişiler kendilerini zayıflayınca her şeyin değişeceğine aşırı inanmışlardır. Diyeti bu kadar takıntılı hale getirmek doğru değildir. Kişi kendine her zaman değer vermeli ve kendini olduğu kiloda sevmelidir. Elbette şişmanlığa bağlı sağlığı tehdit edecek hastalıkları yoksa…
İlginizi Çekebilir: Yulaf Diyeti
Diyet Yapanların Mutlu Olması
Diyet yapmak aslında bir beslenme tedavisidir diyebiliriz ve beslenmenin kısıtlanması, belirli bir programa göre ilerlemesi olarak düşünülse de esasında sağlıklı ve düzenli beslenme esaslarına dayanır. Diyetin asıl amacı sağlıklı beslenmeyi öğrenmek ve bunu bir yaşam biçimi haline getirmek olmalıdır. Bu yaşam biçimini benimsemiş olan insanların hayat kalitelerinin yükseldiğini ve daha mutlu olduklarını rahatlıkla gözlemlenebilmektedir.
Diyet Nasıl Mutlu Ediyor?
Bir kişinin sağlıklı beslenmeyi öğrenme hevesinin olması ve bunu yaşam biçimi haline getirecek motivasyonu taşıması, kendi hayatına ve bedenine verdiği değerin en önemli, en güçlü göstergesidir. Kendi bedenine değer veren bir kişinin öz saygısı da yüksektir. Dolayısıyla öz saygı öz güveni doğurur. Öz saygı ve öz güven tam bir mutluluk halinin olmazsa olmaz yapı taşlarıdır. Ayrıca bir kişinin kendi sağlığı için çabalaması ve çabalarının karşılığını aldığını gözlemlemesi başarı duygusunu da beraberinde getirir.
Diyette Motivasyonun Etkisi
Kendi beden sağlığı için çabalayıp bundan sonuç alan bir kişi için artık kalıplar ve zorunluluklar ortadan kalkmış demektir. Yani sağlıklı beslenmek bir görevler bütününden çok bir başarı, bir hedef haline gelmiştir. İnsanı bu düzene devam etmeye iten o güç motivasyondur. Sağlıklı yaşamaya motive olmuş kişiler psikolojik olarak daha güçlü ve dayanıklı olurlar.
Diyette Hormonların Mutluluğa Etkisi
Diyet yapan bir kişi doğal ve sağlıklı beslenmeyi hayatına adapte etmiş kişidir. Aynı zamanda zararlı alışkanlıklardan kurtulmak, yeterli ve dengeli beslenmek, yalnızca doğal besinleri tüketmek, hazır ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak; vücutta mutluluk hormonları olarak bilinen birtakım kimyasalların salgılanmasını uyarır ve kişiler kendilerini daha mutlu, daha enerjik ve daha dinç hissederler. Fakat bunun aksine alkol, sigara gibi zararlı maddelerin tüketimi, asitli içecekler, hazır paketli gıdalar, içeriği belli olmayan hazır yemekler, aşırı yağlı ve kalorili besinler, aşırı şeker tüketimi, düzensiz öğün saatleri, dengesiz beslenme, yapay gıda ve tatlandırıcıların kullanılması, kontrolsüzce yemek yeme alışkanlıkları ise mutluluk hormonlarının salgılanmasını azaltır. Bu hormonların işleyişinin bozulması; kişinin kendini yorgun ve mutsuz hissetmesine neden olur. Özetle sağlıklı beslenen insan; kendine değer veren, yaşam motivasyonu yüksek olan, enerjik, öz güven sahibi ve üretken insandır.
Diyet Yaparken İrade
Dünyada ve ülkemizde obezite giderek artan, önüne geçmekte zorlanılan büyük bir problem. Her ne kadar ülkelerin sağlık bakanlıkları tarafından bu durumun önüne geçebilmek adına halkı bilinçlendirecek çeşitli uygulamalar yapılsa da bunun çok etkili olduğu söylenemez. Aslında diyet yaparken irade neden zayıflar konusunun tam bir açılımı yoktur. Buradaki asıl sebep insanların yasaklara karşı olan zaafıdır.
Diyet yapmaya başlayıp kısa sürede vazgeçen insanların temel problemi, uzun sürede değil de kısa vadede hayal ettikleri vücuda ulaşabileceklerini düşünmeleridir. Kendilerini motive edebilecekleri çeşitli durumlar varken bunları düşünmek yerine hissettikleri açlığı gözlerinde daha da büyüttükleri takdirde, iradelerini kaybedip kendilerini mutfakta bulmaları elbette çok olası.
İradenin güçlü kalmasını sağlamak için yaşanacak zorlukları en başta kestirerek bu işe başlamak kişinin daha planlı ilerlemesini sağlayacak, kendini kötü hissettirecek şartlarla karşı karşıya kaldığında bu durumun önceden yaşanacağını bildiği için hemen vazgeçmek yerine kendini motive ederek uzun bir sürece kendini adapte edecektir.
Diyet Yaparken Geçmiş Alışkanlıklar
Üzerinde durulması gereken bir diğer konu da diyet yöntemlerinden çok, kişilerin değişmeyen alışkanlıklarıdır. İnsanların, uzun süreler içinde bulunduğu davranışlardan kolayca vazgeçebileceğini düşünmek büyük bir yanlıştır. Kilo almak veya vermek isteyen insanların uzun sürelerdir benzer beslenme alışkanlıklarına sahip olduklarını görmezden gelmeden kişilere verilebilecek basitten zora doğru giden diyet yöntemleri ile bu alışkanlıklar yavaşça değiştirilebilir. Beslenme alışkanlıklarını kısa süreliğine değiştirmeye çalışıp ardından eski haline dönme durumu çokça gözlenen bir olaydır. Zaten bu durum bir çok kişinin kilo verdikten sonra daha fazla kilo almasının asıl sebebidir.
Diyet yapmak isteyen insanların çok kısa sürede eski alışkanlıklarından kurtulmaya çalışması da aslında diyet sırasında yaşanan problemlerden bir tanesidir. Çünkü alışkanlıkları değiştirme güçlü bir irade gerektirmektedir. Bunun bilinci ile başlanan diyetlere uyma süresi daha fazla olacaktır. Zayıf bir irade kontrolüne sahip kişiler kısa vadede inanılmaz değişimler yaşayacağına inanarak, gelip geçici bir hevesle diyet yapmaya başladıklarında bu işten kısa sürede sıkılıp bırakır ve günlük hayat rutinlerine geri dönerler.
Diyete Başlamadan Psikolojik Olarak Hazırlanmak
Diyet yapan insanların diyete başlamadan önce kendilerini yaşayacakları süreçlerle ilgili yaşanacaklara karşı kendilerini hazırlamamış olmaları ve bunları göz önüne almaları psikolojik olarak kendilerini hazırlaması önemlidir. Bir çok kişi diyet yani zayıflama sürecinde kendilerini sağlık bir beslenme düzenine kavuşacağım, sağlıklı olacağım gibi telkinlerle motive etmek yerine, ne yi yemeyeceğim, ne kadar aç kalacağım gibi düşünceler ile zayıflama sürecini zora sokmaktadır.
Diyet psikolojisi, diyete başlanmadan önce göze alınması gereken bir süreçtir. Kilo verememek sizi yıkabilir, belki de kilo verdikten sonra memnun olmayabilirsiniz. Bu yüzden diyet psikolojisi aslında çok önemlidir. En başında ilerde yaşanacak zorluklar ve kazançlar yan yana yazılıp dikkatli bir şekilde incelendiğinde, bunun büyük bir motive kaynağı olduğu fark edilebilir ve yaşanılacağı düşünülen sıkıntılar kolayca atlatılabilir.
Diyet Yaparken Psikolojik Olarak Rahatlatmak
Metabolizmanın çalışma hızı, yenen besinlerin kalori değerleri ya da yağ oranları bünyeye kilo kazanımı olarak döner. Dengeli beslenme sistemine uymayan bireyler obezite gibi sorunlardan dolayı yaşadığı psikolojik bunalımlara yol açar. Yapılan sporun yanında yiyecek listesi hazırlanarak, öğünlerde daha az kalori barındıran tüketim maddeleri bulundurulur. İster doktor takviyesi ya da İnternet araştırması üzerinden o listenin dışına çıkılmaz.
Yapılan diyet esnasında insanların yaşadıkları diyet psikolojisi , kilo durumundan size söylenen sözler yüzünden hissettiğiniz utancı yenersiniz. Ruhsal anlamda çöküntüde olan moraliniz dengeli bir şekilde yürüttüğünüz besin sisteminde düzelir. Kilo verdiğinizde tartıda oluşan kayıp sizi mutlu eder. Öz güven eksikliği durumlarıyla karşılaşmazsınız, aynalara daha rahat bakabilirsiniz. Fakat bu süre zarfında yendiğiniz o duyguların tekrar geri gelmemesi için daha dikkatli olunması gerekir.
Sağlıklı Adımlarla Beslenmek
Rahat bir sistem içerisinde beslenme düzeninizi oluşturmuş olsanız bile, arada yediğiniz yağlı besinlerden dolayı kilo kaybı fazla olmayabilir. Bu gibi durumlarda danıştığınız listenin dışına çıkmadan, farklı sağlıklı besinlerden az az yiyerek devam etmelisiniz. Metabolizma farklılıkları yüzünden her insanda aynı etki görülmeyebilir. Sağlıklı ve fit bir görünüme ulaşmak için sabırlı bir yönetim yapılmalı, daha fazla kilo verileceği düşünülerek listeden besinler çıkarılmamalıdır.
Psikoloji bakımından iyi hissettiğiniz için olası kıyaslamalardan kaçınmalı, insanların bu süreçte dalga mekanizmasıyla sizi mutsuz etmelerine müsaade etmemelisiniz. Spor takviyesi ile nefes düzenlemeleri yapmalı rahat hissettiğiniz bünyenize iyi bir bakım yapmalı, moral açısından teşvik edici sözlerle kendinizi desteklemelisiniz.
Süreci Devam Ettirmek
Yapılan rejim boyunca dengeli beslenme asla terk edilmediği takdirde kilo verimi sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilir. Yapısal değişiklikler dolayısıyla tarih geç dahi olsa perhiz bırakılmamalı aksine istikrarlı bir şekilde devam ettirilmelidir. Tartı üzerinden çok fazla yorum yapmayarak, belli aralıklarla kilo sistematiği yapılmalıdır. Bünye aç bırakılarak değil, besinleri güzelce tüketerek desteklenmelidir. Arkadaş ortamında kişisel kilosundan memnun olmayanlar varsa onlarla birlikte perhiz sistemi yapılabilir. Yapılan ortak perhizde dikkat edilmesi gereken husus arkadaşınızın iradeli bireylerden olmasıdır. Birlikte eğlenerek yapılan liste ve spor sizi daha da mutlu edebilir.
Diyet Yaparken İradeyi Kontrol Edebilmek
Diyet Yaparken İradeyi Kontrol Edebilmek Hayatımız da birçok kez diyetle ilgili kolayca ulaşabileceğimiz binlerce diyet listesi vardır. Önemli olan uygulamaya düşündüğünüz diyet listesini ne kadar bağlı kalacağınıza ya da günlük yaşamdan size uyum içinde götürebileceğiniz bir liste olmalıdır. Uygulamayı düşündüğünüz listeyi başlamadan önce kendinizi planlamanız gerekir. Uygulamaya başladığınız da irade sağlamak, zorluğu ya da kolay olması seçtiğiniz listeye ve programa bağlıdır.
Diyet Yaparken İradeyi Kontrol Edebilmek için Önemli olan gerçekçi bir hedef belirlemek gerekir. Örneğin hayatınız boyunca sporla ilginiz yoksa sizde buna benzer bir program uyguluyorsanız pek fayda sağlamaz. Size uygun basit günlük egzersizler belirlemek ona daha iyi bir vakit ayırmak daha mantılı olabilir. Yapılan bir yanlış olan noktayı belirtilmek gerekirse uzmanlarında yapılan araştırmalarda dille getiriyor, her gün tartılmayın, vücudunuzun göstermiş olduğu bir değişim söz konusu her vücudun yapısı farklı olduğu için bazı günler yağ olarak verebilirsiniz, bazı günler ise kas oranında verilebilir, bazen de ödem olarak atılabilir. Bu gibi nedenlerle her gün tartılmak yerine haftanın belirlediği bir gün ve mümkünse aynı saatte tartılabilirsiniz.
Uygulanan programın zaman içerisinde sıkıcı hal alabiliyor bu zamanlarda kendinize bir gün belirleyerek o gün özlemiş olduğunuz lezzetleri yiyebilirsiniz. Ayrıca buda motive olarak size iyi gelecektir. Bir gün de olsa kendinizi ödüllendirebilirsiniz.
Uzmanın Önerdiği Kilo Miktarı Nedir?
Diyet Programı uygularken kendinizi kontrol etmek için vermeniz gereken kiloyu değil, beslenme alışkanlığınıza göre belirlemek size fayda getirecektir. Uzmanlar bu konuda birçok araştırma yaparak sağlıklı kilo vermenin miktarı en çok 4 olduğunu vurgulamaktadır. Ancak yapılan hızlı uygulamalarda bir anda 8 kilo veriliyor ama ondan sonraki ay daha fazla alınmasına sebebiyet verebilir.
Bilinmesi gereken aldığınız kiloları hemen bir anda veremeyeceğinizi farkında olarak sabırla devam etmeniz gerekir. Kilo verme olayı uzun bir yolculuk olduğunu unutulmamalı hangi diyet listesini uygularsanız uygulayın ilk önce beslenme düzeninizi biraz da olsa eski alışkanlıklarınızdan vazgeçmeyi göze alarak başlamanız gerekir. Sonuç olarak da yolun sonu sizi mutlu edecek istediğiniz kiloyu varmanın mutluluğunu giymek istediğiniz birçok kıyafetin de olduğunu unutmamak gerekir.
Diyet Psikolojisi adlı yazımız beğendiyseniz diğer yazılarımızda ilginizi çekebilir: Canan Karatay Diyeti
