Probiyotik Nedir?
Makale İçeriği
Probiyotikler; ağız yolu ile yeterli miktarda alındığı zaman kişinin sağlığı ve fizyolojisi üzerine pozitif yönde etki yapan, yararlı canlı mikroorganizmalar olarak ifade edilir. Probiyotikler sağlığa faydalı, canlı bakteri içeren yiyeceklerdir.
İnsan bağırsağında yararlı ve zararlı bakteriler arasında belirli bir denge bulunmaktadır. Bu dengenin bozulması çeşitli bağırsak ve bağırsak dışı hastalıkların ortaya çıkmasına sebep olur.
Probiyotikler;
•bağırsak pH’sının düşürülmesi,
•zararlı mikroorganizmaların kolonizasyonunun engellenmesi
•bağışıklık sisteminin düzenlenmesi gibi yararlı etkileri vardır.
Probiyotiklerin Sağlık Üzerine Etkileri:
Probiyotiklerin insan sağlığı ve beslenme yönünden önemli terapötik ve diyetetik özellikleri bulunmaktadır.
Laktoz İntoleransı:
Laktoz intoleransının belirtileri arasında başlıca aşırı gaz, şişkinlik, bulantı ve ishal bulunmaktadır. Probiyotik bakterilerin ince bağırsakta safra tuzlarının etkisiyle parçalanması ile bakteriyel laktazın serbest kalarak laktozu metabolize ettiği öne sürülmektedir yani kolon mikroflorasının hızlı bir şekilde adapte olması sonucunda ince bağırsakta sindirilemeyen laktozun büyük bir kısmının sindirilebileceği belirtilmiştir.
İshal:
İshal, bağırsakta hareketlerinin artması, emilimin azalması ya da salgılanmanın artması sonucu ile ortaya çıkmaktadır. Yapılan çalışmalarda probiyotik kullanımının ishal gelişim riskini dört kat azalttığı belirtilmiştir.
İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları:
İnflamatuar barsak hastalıkları Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Ülseratif kolit (UC); dışkıda kan, diyare, sıkışma, idrar tutamama, yorgunluk, bağırsak hareketlerinde artış gibi semptomları olan, kolonun kronik, idiyopatik, tekrarlayan ve düzelen inflamatuar bir hastalıktır. Crohn hastalığı ise sindirim sisteminin ağızdan anüse kadar olan bölümünü etkileyen kronik, tekrarlayan inflamatuar bir hastalıktır. Probiyotik kullanımı ile inflamatuar bağırsak hastalıklarının azaldığı belirtilmiştir.
Kabızlık:
Kabızlık tedavisinde ve semptomlarının hafifletilmesinde probiyotiklerin olumlu etkileri olduğu tespit edilmiştir.
Alerji:
Probiyotikler, lokal ya da sistemik allerjik inflamasyonların azalmasında etkilidir.
Kanser:
Probiyotik, laktik asit bakterilerinin göğüs ve mesane kanseri gibi birçok kanser türü üzerine etkileri çalışılmaktadır ancak en çok çalışılan kanser türü kolorektal kanserlerdir. Yapılan çalışmalarda probiyotik bakterilerin kanser riskini azalttığı belirtilmiştir.
Probiyotik Ürünler:
Boza:
Bozanın, içerdiği laktik asit sebebi ile bağırsak florasını düzenleyici role sahip olduğu, mide bezlerinin faaliyetine karşı olumlu etki sağladığı belirtilmiştir. Bozanın zihin açıcı ve sinirleri yatıştırıcı etkisi bulunmakta ve B vitamin grubu içeriğinden ötürü beslenmedeki önemini arttırmaktadır.
Kımız:
Birçok hastalığa iyi geldiğinden dolayı hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır.
Kefir:
Kefir, sütün mayalandırılmasıyla elde edilmiş olan fermente bir üründür. Probiyotik bir süt ürünlerinden biri olan kefir, patojenik mikroorganizmaların inhibisyonunda, sindirim sistemi florasının yeniden yapılandırılmasında ve sindirimde yardımcı rol alan mikroorganizmaların güçlü suşlarından meydana gelen canlı aktif kültürleri, vitamin, mineral ve esansiyel aminoasitleri içermesinden ötürü beslenmenin devamlılığını sağlaması açısından önem arz etmektedir.
Probiyotik yoğurt:
Beslenme ve özellikle sağlık üzerindeki yararlarından dolayı süt endüstrisinde kullanılan önemli probiyotik mikroorganizmalardır. Fermente süt ürünleri sektöründe en hızlı gelişen alanlardan biri, Bifidobakteri türlerini içeren probiyotik yoğurtlardır. Bağırsak florasını iyileştirir, diyareyi önler ve bağışıklık sistemini aktive etmede etkilidir.
