Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma)
Makale İçeriği
Romatoid artrit, bağışıklık sisteminin vücudun kendi hücrelerine saldırması sonucu oluşan kronik bir enflamatuar hastalıktır. Bu durum, özellikle eklemleri etkiler ve zamanla eklemlerin hasar görmesine neden olabilir. RA, genellikle küçük eklemleri, özellikle eller ve ayaklar olmak üzere, simetrik olarak etkiler, yani vücudun her iki tarafındaki aynı eklemleri etkileyebilir. RA’ya sahip bireyler genellikle ağrı, sertlik ve şişlik gibi belirtiler yaşarlar.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Vücutta Ne Yapar?
Bağışıklık sisteminin bir yanılgı sonucu kendi hücrelerine saldırdığı RA’da, bu yanlış saldırı genellikle eklemlerin içini kaplayan ince zar olan sinovyal dokuyu etkiler. Sinovyal doku iltihaplandığında, eklemde ağrı, şişlik ve sıcaklık hissi oluşur. Kronik enflamasyon sonucunda, sinovyal doku kalınlaşır ve eklem hasarı gelişir. Sonunda, bu hasar eklem deformasyonuna ve hareket kabiliyetindeki değişikliklere yol açabilir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Belirtileri Nelerdir?
Romatoid artritin belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle aşağıdakileri içerir:
- Eklem ağrısı: RA genellikle eklemlerde sabahları daha yoğun olabilen ağrıya neden olur. Etkilenen eklemler genellikle eller, ayaklar, dizler, bilekler ve dirseklerdir.
- Eklem şişliği: Etkilenen eklemler genellikle şişer ve hassaslaşır.
- Eklem sertliği: RA, özellikle sabahları olmak üzere eklem hareketinde sertlik hissi yaratabilir. Bu sertlik genellikle bir saatten uzun sürebilir.
- Genel halsizlik ve yorgunluk: RA’lı kişiler sıklıkla genel halsizlik, yorgunluk ve bazen ateş gibi sistemik belirtiler yaşarlar.
- Kilo kaybı: RA bazen iştah kaybına ve dolayısıyla kilo kaybına neden olabilir.
Romatoid artrit genellikle yavaş yavaş başlar, ancak bazı kişilerde belirtiler hızla gelişebilir. Belirtiler genellikle dönemler halinde gelir ve gider. RA’nın erken teşhisi ve tedavisi, uzun vadeli eklem hasarını önlemeye yardımcı olabilir, bu nedenle bu belirtilerin herhangi birini yaşayan kişilerin bir sağlık profesyoneli ile görüşmeleri önemlidir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Evreleri Nelerdir?
Romatoid artrit (RA) genellikle dört evrede ilerler, ancak herkesin deneyimi biraz farklı olabilir. RA’nın evreleri şunlardır:
Evre 1: Başlangıç Evresi
Bu, hastalığın en erken evresidir ve genellikle belirgin bir semptom olmadan ortaya çıkar. Ancak, bazı insanlar hafif bir şişlik ve ağrı yaşayabilir. X-ray veya diğer görüntüleme testleri genellikle bu aşamada herhangi bir eklem hasarı göstermez, ancak kan testleri iltihap belirtileri veya RA’ya özgü antikorları gösterebilir.
Evre 2: Fibrozis
Bu evrede, eklemleri çevreleyen sinovyal doku iltihaplanır ve kalınlaşır, eklem boşluğunu doldurur. Bu durum genellikle eklem sertliği ve ağrıya neden olur. Görüntüleme testleri hala genellikle herhangi bir eklem hasarı göstermez, ancak sinovyal doku içinde belirgin bir iltihap olduğunu gösterebilir.
Evre 3: Pannus
Pannus evresinde, iltihaplı sinovyal doku eklemin kıkırdağını ve kemiklerini aşındırmaya başlar. Bu, eklemde kalıcı hasara ve hareketlilikteki değişikliklere yol açabilir. Bu aşamada, röntgen ve diğer görüntüleme testleri genellikle eklemdeki hasarı gösterebilir.
Evre 4: Terminal Evre
Bu evre, hastalığın ilerlemesinin durduğu ve eklem hasarının genellikle kalıcı olduğu son evredir. Etkilenen eklemler genellikle deforme olur ve hareket kabiliyeti sınırlıdır. Bu aşamada, tedavinin genellikle odak noktası semptomları yönetmek ve hastanın yaşam kalitesini en üst düzeye çıkarmaktır.
Her evrede, RA tedavisi genellikle ağrıyı hafifletmeye, eklem hasarını önlemeye veya yavaşlatmaya ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmeye odaklanır. Bu nedenle, RA belirtilerini yaşayan kişilerin bir sağlık profesyoneli ile görüşmeleri önemlidir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Nasıl Tedavi Edilir?
Romatoid artrit (RA) tedavisi, hastalığın şiddetine, kişinin genel sağlığına ve yaşam tarzına, belirtilerine ve kişinin tedaviye yanıtına bağlı olarak değişir. Genellikle, RA tedavisinin ana hedefleri ağrıyı yönetmek, enflamasyonu azaltmak, eklem hasarını önlemek veya yavaşlatmak ve kişinin genel yaşam kalitesini iyileştirmektir. Aşağıda, RA tedavisinde genellikle kullanılan bazı yöntemler bulunmaktadır:
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) İlaç Tedavisi
RA tedavisinde kullanılan birkaç farklı ilaç türü vardır:
- Ağrı Kesiciler: Nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ve kortikosteroidler, ağrıyı ve enflamasyonu hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Hastalık Modifiye Edici Anti-Romatizmal İlaçlar (DMARD’lar): DMARD’lar, RA’nın ilerlemesini yavaşlatır ve eklem hasarını önlemeye yardımcı olur. Metotreksat en sık kullanılan DMARD’dır.
- Biyolojik Tedaviler: Biyolojik tedaviler, bağışıklık sisteminin belirli kısımlarını hedef alır ve genellikle DMARD’larla birlikte kullanılır. Biyolojik tedaviler genellikle daha ağır RA vakalarında kullanılır veya başka tedavilere yanıt vermeyen hastalarda kullanılır.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Fizik Tedavisi
Fizik tedavi, eklemleri güçlendirmeye, hareket kabiliyetini korumaya veya iyileştirmeye ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Fizik tedavi ayrıca hastaların doğru hareket etmeyi ve eklem hasarını en aza indirmek için günlük aktivitelerini nasıl düzenleyeceklerini öğrenmelerine yardımcı olabilir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Cerrahi Tedavi
Şiddetli eklem hasarı veya ağrısı olan RA hastaları için cerrahi bir seçenek olabilir. Eklem protezi, eklem hasarının ve ağrının giderilmesinde etkili olabilir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Evde Bakım
Sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz, yeterli uyku ve stresi yönetmek, RA belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Sigara içmek RA’nın ilerlemesini hızlandırabilir, bu yüzden bırakmayı düşünmek önemlidir.
Bu tedavi yöntemlerinin amacı, RA belirtilerini hafifletmek, eklem hasarını önlemek veya yavaşlatmak, günlük işlevi iyileştirmek ve genel yaşam kalitesini artırmaktır. Tedavi planı genellikle hastanın belirtilerine, yaşına, genel sağlığına, şiddetine ve yaşam tarzına bağlı olarak kişiye özgü olacaktır. Her zaman doktorunuzla tedavi seçeneklerinizi görüşün.
